Herstelplan oostelijke vestingwerken Muiden

In 2014 is door de gemeenteraad van de toenmalige gemeente Muiden het ontwikkelplan ‘Verder met de Vesting’ vastgesteld. In 2016 is de samenwerking gestart tussen Regio Gooi en Vechtstreek, gemeente Gooise Meren, provincie Noord-Holland en Rijkswaterstaat om de visie zoals verwoord in het ontwikkelplan uit 2014 ook tot uitvoering te brengen. Op basis van de vastgestelde stukken, uitgebreid onderzoek (archeologisch, flora en fauna, milieu, water, kabels en leidingen, e.d.) en een intensieve samenwerking met omgeving en samenwerkende partijen is gewerkt aan het deelproject: Herstelplan Oostelijke Vestingwallen Muiden.

De Oostelijke vestingwallen en de grachten hebben vanaf de 16e eeuw het aangezicht van de stad bepaald en zijn onmisbaar voor de schoonheid en beleving van de vesting. Deze historische structuur (Stelling van Amsterdam, 1879) moet zoveel mogelijk intact blijven om de samenhang te benadrukken en de vesting zichtbaar en herkenbaar te maken. Gezien de overeenkomsten tussen deze oorspronkelijke situatie en de huidige situatie is herstel grotendeels mogelijk. Van groot belang bij het herstel van de vesting is dat op respectvolle wijze wordt voortgebouwd op de cultuurhistorische waarden van o.a. de Stelling van Amsterdam.

Met het herstel van de vesting wordt de aantrekkelijkheid voor bewoners vergroot en wordt Muiden als vestingstad zichtbaar en beleefbaar voor bezoekers. Dit herstelplan biedt kansen voor een mooi nieuw stadspark met ruimte voor natuur- en cultuurwaarden.

De bijbehorende stukken zijn hier te vinden.

Voorlopig standpunt

Er is veel werk en energie gestoken in het plan om de oostzijde van de vestingwallen in oude luister te herstellen. Daarbij is veel moeite gedaan om inwoners van de vesting, bedrijven en instellingen de gelegenheid te geven om te participeren. Onze fractie denkt dan ook dat er op hoofdlijnen een evenwichtig plan tot stand is gekomen.

Er is een drietal aspecten binnen dit plan, waar wij – mede n.a.v. signalen vanuit belanghebbenden – kritisch op zijn en waarop wij twee moties en een amendement hebben voorbereid:

• Het plan voorziet in het plaatsen van meidoornhagen van 50 cm hoogte. Wij denken dat dat niet passend is. Meidoorns waren in het verleden – net als bijv. bramenstruiken – een belangrijk onderdeel van de verdedigingsfunctie van de vestingwerken. Na het oversteken van de vestinggracht stuitte de vijand op een bijna ondoordringbare haag met een hoogte van zo’n 3 tot 5 meter, waardoor de vesting bijna onneembaar was. Om die reden zijn de meidoorns bij het Muiderslot nog altijd van een dergelijke omvang. Daarnaast is de overgang van een woeste meidoornhaag in de vestinggracht ook uit ecologisch oogpunt van meerwaarde voor tal van planten en dieren, i.t.t. een laag strak gesnoeid haagje. Wij willen het college met een motie oproepen om de meidoorns te laten groeien tot een hoogte die ook vanuit historisch perspectief passend is.

• Onderdeel van het plan is de – overigens beperkte – ophoging van de vestingwallen, waardoor tal van gezonde bomen gerooid moeten worden. Onze fractie stelt voor om daar waar hoge concentraties oude, gezonde bomen staan de vestingwerken zo mogelijk niet of minimaal op te hogen, zodat deze bomen behouden kunnen blijven. Dat draag bij aan een gezond leefklimaat en daarnaast is het uit ecologisch, esthetisch en historisch oogpunt gewenst om hier secuur mee om te gaan. Als bomen eenmaal gerooid zijn, kan achteraf niet besloten worden ze toch maar te laten staan. Maar andersom beredeneerd kan er t.z.t. wel alsnog tot kap besloten worden, als de uitvoering van het herstelplan op deze plekken niet het beoogde resultaat oplevert. Ook kan het toeristisch en historisch interessant zijn om gedeeltes van de vestingwerken niet op te hogen, zodat goed zichtbaar wordt hoe de vesting er anno 2015 t.o.v. 1875 bij lag. De intentie van deze motie is overigens al in (zeer) beperkte omvang in het voorstel opgenomen, namelijk op één specifieke locatie. Wij willen dat verbreden.

• Tot slot overwegen wij het plan te amenderen, zodat het nieuw aan te leggen laag gelegen “belevingspad” aan de binnenzijde van de vestinggracht wordt geschrapt. Het voorliggende stuk ziet immers op herstel van de oostelijke vestingwerken. De aanleg van een laag gelegen “belevingspad” aan de binnenzijde van de vestinggracht is echter strijdig is met het historische aanzicht en de verdedigingsfunctie van de vestingwerken. Daarnaast is er  reeds een laag pad om de oostelijke vestingwal – en wel aan de buitenkant van de vestinggracht, waar mensen langs de waterkant kunnen lopen.

UPDATE: 

Hoofdstelling raadsvoorstel

Substellingen