Goois Democratisch Platform zal in de aankomende raadsvergadering een motie indienen, waarmee het college wordt opgeroepen om door een onafhankelijk gerenommeerd bureau een aanvullend onderzoek te laten uitvoeren naar de cultuur-historische waarde, de gaafheid, de herkenbaarheid, alsmede de zeldzaamheid van de Huibert van Eijkenstraat (gelegen tussen de G. Schipperstraat en de E. de Bruynstraat) in Naarden en dat als uitgangspunt te nemen bij de verdere besluitvorming over de toekomst van de straat. De motie wordt mede ingediend door de PvdA, het CDA en Plek.
Er is al langere tijd discussie over de vraag of de huizen in de Huibert van Eijkenstraat behouden moeten blijven. Woningstichting Naarden (WSN) maakte al in 2017 kenbaar de huizen te willen vervangen door nieuwbouw, omdat renovatie en verduurzaming van de oude opstallen te duur is, de huizen relatief (te) klein van omvang zijn en de tuinen juist (te) groot zijn. In plaats daarvan wil de woningstichting meer huizen realiseren, mede i.v.m. de bouwplicht die de woningcorporatie met de gemeente is overeengekomen.
Het merendeel van de bewoners in de straat verzet zich echter hevig tegen afbraak in verband met de door hen veronderstelde cultuur-historische waarde van de straat en de daarin gelegen woningen. Zij hebben hier ook een door honderden mensen ondertekende petitie voor ingediend bij de gemeente. Dit standpunt vindt steun bij erfgoedverenigingen Bond Heemschut, het Cuypergenootschap en Stichting LosB. De boerderijachtige woningen zijn zo’n honderd jaar geleden gebouwd als ontlasting van de overvolle vesting van Naarden en zijn de oudste van tuindorp Keverdijk. De straatindeling en omvang van de tuinen zijn onderdeel van de originele opzet van de wijk en de gedachte dat bewoners zo konden voorzien in hun eigen levensonderhoud. Het zijn ook de eerste in steen opgetrokken huizen, waar binnen de schootsvelden vóór 1921 alleen houten huizen gebouwd mochten worden die in geval van oorlog snel neergehaald konden worden.
Ook uit een eerder in opdracht van de gemeente uitgevoerd onderzoek door Monumenten Advies Bureau (MAB) komt naar voren dat sprake is van cultuur-historische waarde die behouden zou moeten blijven. Daarbij wordt gewezen op historische en architectonische waarden, alsmede de gaafheid, herkenbaarheid en zeldzaamheid van de bouwwerken. Woning Stichting Naarden heeft in antwoord hierop een eigen onderzoek laten uitvoeren, waarin de conclusies uit het rapport van MAB grotendeels worden ontkracht. Vervolgens heeft het college advies gevraagd aan de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit en Erfgoed (CRKE), die uiteindelijk geoordeeld heeft dat de cultuur-historische waarde vooral zit in de stedenbouwkundige opzet van de straat en dus niet in de huizen zelf – hetgeen sloop en nieuwbouw onder voorwaarden zou kunnen rechtvaardigen.
De CRKE komt echter doorgaans pas in beeld bij aanvang van een omgevingsvergunning en heeft zich niet gespecialiseerd in het herkennen en aanwijzen van cultuur-historisch erfgoed. Bovendien heeft de CRKE bij haar oordeel ook gekeken naar de financiële onderbouwing vanuit WSN en de mogelijke verkoop van de huizen als die niet gesloopt mogen worden, terwijl dat in principe niet binnen het afwegingskader van de commissie zou moeten vallen. Het college mag afwijken van dit advies.
Kort gezegd bestrijden betrokken partijen dus de onderzoeken die over en weer zijn uitgevoerd en kan je je afvragen of je dan het eindoordeel aan de CRKE zou moeten willen overlaten. Om de ontstane impasse te doorbreken, lijkt het wenselijker dat er door een door partijen gezamenlijk aan te wijzen gerenommeerd en onafhankelijk bureau een aanvullend en bepalend onderzoek wordt uitgevoerd, dat definitief uitsluitsel moet bieden inzake de vraag of de huizen vanuit cultuur-historisch perspectief, de gaafheid en de uniciteit in de gemeente Gooise Meren behouden moeten blijven. Dat is dan ook waar deze motie toe oproept. De motie wordt in de raadsvergadering van 15 juni behandeld, besluitvorming vindt plaats op 6 juli.
