Diverse organisaties in de jeugdzorg uiten zorgen en kritiek op de manier waarop gemeenten omgaan met registraties in de Verwijsindex Risicojongeren. Het gaat om Balans, Ouders & Onderwijs, Stichting Overdruk Syndroom NL, Lyme vereniging, Stichting KOG, Stichting iQ+, Stichting EDS Fonds, Stichting Mantelzorgelijk en ME-CVS vereniging.
De Verwijsindex risicojongeren (hierna: VIR) is een digitaal systeem dat risicomeldingen over jongeren tot 23 jaar bij elkaar brengt. Het doel is vroege signalering van risico’s die een gezonde en veilige ontwikkeling naar volwassenheid van een jeugdige bedreigen. Zodat tijdig passende hulp, zorg of bijsturing kan worden gegeven. Hiervoor kunnen daartoe bevoegde functionarissen melding doen van een jongere, wanneer zij een redelijk vermoeden hebben dat deze daadwerkelijk door één of meer van de in de Jeugdwet genoemde risico’s wordt bedreigd. Bedoelde risico’s zijn o.a. blootstelling aan geweld, vernederende behandeling of verwaarlozing, verslaving, veelvuldig schoolverzuim, ontbreken van vaste woon- of verblijfplaats, verrichten van strafbare activiteiten (art.7.1.4.1.Jeugdwet). Bron: https://vng.nl/sites/default/files/20160223_verwijsindex_risicojongeren_hv.pdf
De bedoeling van een dergelijk systeem kan goed zijn, mits het zorgvuldig wordt gebruikt. Dat wil zeggen, als gemeld wordt indien er daadwerkelijke, reële, ernstige zorgen zijn over de ontwikkeling en/of veiligheid van een kind. Steeds meer gemeenten melden kinderen en jongeren bij een verzoek om jeugdhulp en overige (simpele) hulpvragen, naar verluid echter standaard in de VIR. Ouders (of jongeren boven de 16 jaar) worden hierover niet, of pas achteraf geïnformeerd. Deze werkwijze (het standaard melden) is onjuist, onwenselijk, strijdig met de rechten van ouders en kinderen en strijdig met art. 7.1.4.1 jeugdwet. Ouders laten ook weten dat, áls zij (of hun kinderen van 16 jaar en ouder) al worden geïnformeerd over de melding in de VIR, dit pas achteraf gebeurt. Dit terwijl het verplicht is om ouders (of jongeren van 16 en ouder) hier vooraf over te informeren.
Zie ook deze open brief.
Wij hebben hierover de volgende vragen aan het college gesteld:
Vraag 1
Worden kinderen in Gooise Meren pas in de VIR gemeld indien er daadwerkelijke, reële, ernstige zorgen zijn over de ontwikkeling en/of veiligheid van een kind, of (soms) ook al bij een verzoek om jeugdhulp en overige (simpele) hulpvragen?
Vraag 2
Indien kinderen (soms) ook al bij een verzoek om jeugdhulp en overige (simpele) hulpvragen in de VIR wordt gemeld, is het college dan van mening dat dat eigenlijk anders moet? Zo ja, wat gaat de gemeente er aan doen om dat te bewerkstelligen?
Vraag 3
Indien een kind wordt aangemeld in de VIR, worden ouders/kinderen daarover dan altijd correct – d.w.z. vooraf – geïnformeerd? Zo niet, wat gaat de gemeente er aan doen om dat te veranderen?
Update: de vragen zijn inmiddels beantwoord. Wij zullen de beantwoording bestuderen en zo nodig nieuwe vragen stellen.